Thema: Praat Nederland uit de (economische) put!

In 2013 nomineerde de jury van Prinsjesrede Hanneke Kulik, Maarten Foekens en Michel Reinders voor de hun Prinsjesrede 2013. Tekstschrijvers uit heel Nederland werd gevraagd een toespraak te schrijven voor de minister-president, een ondernemer of een werknemer die Nederland uit de put praten. Michel Reinders sleepte de prijs voor de Prinsjesrede uiteindelijk in de wacht. Zijn toespraak komt uit de mond van een jonge ondernemer die een persoonlijke toonzetting weet te combineren met algemene kennis die de toehoorder een inhoudelijk rijk mens maakt. Lees hieronder de Prinsjesrede 2013, zoals die in Elsevier werd gepubliceerd:

Dames en heren, collega’s, vrienden,

Ik heb twee kinderen. Lucas van 4 en Roos van 3 jaar oud. Ze kleien graag. Zoiets begint simpel, met eenvoudige vormen. Eerst draaien ze een bol. Dan rollen ze een slang. Als ze dit onder de knie hebben, zijn ze klaar voor het echte werk.

Lucas mikt meteen hoog. Hij wil een draak kleien. Eerst doe ik het voor. Als mijn draak klaar is, probeert Lucas het zelf. Hij draait, rolt en kneedt. Tong in de hoek van de mond. Hij waant zich Maker van Mooie Dingen. Halverwege zijn arbeid zie ik de contouren van een draak. Maar hij vindt het niet goed, trekt alles uit elkaar en begint opnieuw. Dit gebeurt een tweede en een derde keer. Uiteindelijk is hij tevreden. Hij wijst trots naar zijn kleidraak. Ik kijk naar een blok bruine klei. Het lijkt op een portie gestolde hachee. Maar Lucas is er trots op. Ik wil iets zeggen. Dat een draak een staart heeft. En vleugels. En schubben. Maar dan huppelt zusje Roos de kamer binnen. Ze wijst naar de klomp hachee en roept: “Mooie draak Lucas!”

Voor mij bewijst dit drie dingen. Ten eerste dat ik niets weet van abstract kleien. Ten tweede dat je altijd een liefhebber, een publiek of kopers vindt, zolang je maar op je eigen ideeën vertrouwt. Er is altijd iemand die iets ziet in een origineel idee. Zelfs een draak in een portie kleihachee. En ten derde dat je niets aan dit idee hebt zonder doorzettingsvermogen. Je moet na een mislukking opnieuw durven beginnen. Een tweede en een derde keer.

Dat is voor mij de essentie van ondernemen: Vertrouwen in jezelf en doorzettingsvermogen. Het is, zoals Lucas en Roos laten zien, kinderlijk eenvoudig. En toch is een eigen onderneming beginnen voor veel mensen doodeng.

Ik wil jullie vandaag vertellen dat het helemaal niet eng is. En dat je na het eerste jaar weliswaar niet meteen in de Quote 500 staat. Maar dat een ondernemer met een origineel idee en doorzettingsvermogen ook tijdens een crisis kan slagen.

Dames en heren,

Wat is vertrouwen in jezelf? Ik denk dat Jules Deelder de definitie het dichtste benaderde: “Wat nergens op lijkt, is echt.” Doe niemand na. Er zijn al zoveel anderen in de wereld.

Ik geloof dat iedereen uniek is. Dat is geen citaat uit een zelfhulpboek voor onzekere mensen. Het een kwestie van kansberekening. De kans dat iemand precies jouw leven heeft geleid. Jouw ervaringen heeft opgedaan. Jouw kennis heeft vergaard. Benadert nul. Dus is iedereen one-of-a-kind.

Kijk naar Steve Jobs. Een man met een eigen idee en doorzettingsvermogen. Hij studeerde ooit kalligrafie. Hij vond het zelf ook een nutteloze bezigheid. Maar het gaf hem wel een voorsprong op andere computerprogrammeurs. De eerste Apple Macintosh was de eerste computer met meerdere lettertypen. Dat was een van de geheimen van het succes. En hoe was Jobs op dat idee gekomen? Door zijn nutteloze studie. Dankzij de onwaarschijnlijke combinatie van schoonschrijven en programmeren. De combinatie die Jobs uniek maakte. Anders dan anderen. Iedereen heeft zo’n combinatie.

Dat brengt mij bij de tweede essentie van ondernemen: doorzettingsvermogen.

Ik zie hier in de zaal veel dertigers. De kinderen van overvloed. Wij zijn opgegroeid met het idee dat succes en geluk rechten zijn. Dit heeft een positieve kant: we vinden onszelf bovengemiddeld goed. Dat help bij vertrouwen in jezelf. Het heeft ook een negatieve kant: wij kunnen slecht tegen weerstand. Terwijl voor een beginnende ondernemer niets zo goed is als tegenwind. Ik zie jullie denken, en de crisis dan? Dit is toch het slechtst denkbare moment om een bedrijf te beginnen? Een gegarandeerde mislukking? Integendeel.

Ik begon mijn bedrijf in 2010. We groeien al drie jaar tegen de stroom in. En ik ben niet de enige. De broers Dick en Mac Macdonald openden hun eerste restaurant tijdens de recessie van 1937. Bill Gates startte Microsoft tijdens de economische malaise van de jaren zeventig. Ik kan zo nog een tijdje doorgaan. MTV, CNN, IBM. Zelfs Thomas Edison begon zijn werkplaats die zou uitgroeien tot General Electric in 1876. Tijdens een van de zwaarste depressies uit de Amerikaanse geschiedenis.

Mijn punt: zij hadden niet alleen een goed idee. Zij hadden daarbij doorzettingsvermogen. En met die combinatie maakt het niet uit of het crisis is. Maakt het niet uit of je gloeilampen of computers verkoopt. Maakt het niet uit of je een hacheedraak kleit. Het maakt uit of je voorbij de angst durft te kijken. In jezelf gelooft. En doorzet.

Dank u.