In 2014 sprak de voorzitter van stichting Prinsjesfestival, Gert Jan Verhoog, onderstaand openingswoord:

Geachte aanwezigen, dames en heren,

Graag heet ik hier welkom: minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Commissaris van de Koning in Overijssel Bijleveld, bestuurders, medewerkers en gasten uit deze provincie, onze Overijsselse Prinsjesrapper Glenn de Randamie – meer bekend als Typhoon -, die straks samen met de getalenteerde trompettist en provinciegenoot Duco Akkerman Prinsjesfestival 2015 zal openen.

Welkom ook aan onze Prinsjeskok Martin Kruithof van sterrenrestaurant De Lindenhof in Giethoorn en aan de heer Wiegel. Van Le Bistroquet tot Soeboer: hij zal ons de betekenis van eten met elkaar in de politiek onthullen. Ook heet ik hier al onze vrijwilligers en vrienden, Prinsjes- en mediapartners welkom.

Wij zijn verguld met de aanwezigheid van u allen op de opening van het derde Prinsjesfestival. Het is een feest om in onze democratie te leven en daarom verdient die democratie een feest: Prinsjesdag. Aan dat feest van de democratie dragen wij allen met Prinsjesfestival bij.

Beste allen,

Sta mij toe iets te zeggen over het festivalthema voor dit jaar. Ik moet daarvoor even terug in de tijd.

In de nazomer van 1807 schreef Napoleon, op het toppunt van zijn succes:‘Het gevecht van de eerlijke mens bestaat erin om steeds zichzelf meester te blijven’. In die zelfde nazomer schafte Napoleon het Tribunaat af. Dit Tribunaat was bedoeld als tegenwicht van de uitvoerende macht.

Het was de laatste wetgevende instelling waarin nog sprake was van een zekere oppositie tegen Napoleon. Maar de keizer duldde geen tegenspraak. Kritiek blafte hij af. Napoleon heerste als een moderne tiran. Misschien was het dit gebrek aan tegenspraak waaraan hij in Waterloo uiteindelijk ten onder ging.

‘Het gevecht van de eerlijke mens bestaat erin om steeds zichzelf meester te blijven.’ Zeker: wie zichzelf overwint is sterker dan wie een stad inneemt. Maar we zijn nu eenmaal niet volmaakt in gevecht met onszelf. Hooguit zijn we een keer voortreffelijk, en dan nog in het diepst van onze gedachten.

Daarom kunnen we niet zonder tegenspraak, al kunnen we die soms missen als kiespijn. Daarom hechten we aan democratie. En daarom vieren we dit jaar de tweehonderdste verjaardag van de hoofdwerkplaats van onze democratie: het parlement. Want slechts enkele maanden na Waterloo zagen de Staten-Generaal met de Eerste en Tweede Kamer het levenslicht.

Als we ons niet vergissen gaat het in het parlement om het scherp krijgen van soms strijdige gezichtspunten en het afwegen van gerechtvaardigde belangen, om zo met elkaar te komen tot een vergelijk. Zonder conflict en debat, in alle openheid, geen solide basis voor een compromis.

Het is hieraan dat Prinsjesfestival zijn thema voor dit jaar ontleent: De kunst van conflict en compromis. 1815-2015 Staten-Generaal, werkplaats van de democratie.

Prinsjesfestival is uit de aard van Prinsjesdag een landelijk feest dat zich afspeelt in Den Haag. Om daar inhoud aan te geven nodigt het festival elk jaar een provincie uit die als strategische partner met ons in zee gaat. Vorig jaar prezen we ons gelukkig met de provincie Limburg als metgezel en tijdens de eerste festivaleditie in 2013 met Friesland.

De geboortepapieren van onze democratie voerden ons voor dit jaar als vanzelf naar Overijssel, de provincie die ons verbindt met grote namen aan de wieg van ons staatsbestel. Die staat verkreeg twee eeuw geleden, na jaren van Franse bezetting en zelfs inlijving, opnieuw zijn onafhankelijkheid.

Het zal dan ook geen toeval zijn dat juist de commissaris van deze provincie, Ank Bijleveld, voorzitter is van het Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk. En dat ze met Overijssel, in alle bescheidenheid, nu ook strategisch partner is van Prinsjesfestival 2015. We zijn onder de indruk van de inhoudelijke en feestelijke bijdrage van Overijssel aan ons festival. We zijn ook gecharmeerd van de flair waarmee Overijssel hierop inspeelt. U krijgt daar zo dadelijk een voorproefje van.

Bovendien willen we hier onze andere Prinsjespartners zeer bedanken: Stichting Boschuysen, Fonds 1818, de Eerste Kamer der Staten-Generaal, Gasunie, het Haags comité 200 jaar koninkrijk en de gemeente Den Haag, De Maatschappij, ProDemos en de Rabobank.

Dank eveneens aan de instellingen waarmee we samenwerken, waaronder: Diligentia, Gemeentemuseum – Escher in het Paleis, de Kloosterkerk, de Koninklijke Schouwburg, het Nationale Toneel, Nieuwspoort, Pathé Buitenhof, ProDemos, Pulchri Studio, Sociëteit De Witte en het Zuiderstrandtheater.

Dank aan onze mediapartners: De Groene Amsterdammer, Den Haag Centraal, Elsevier, NRC Handelsblad, RTL en Trouw. En bovenal dank aan onze vrijwilligers en vrienden, zonder wie Prinsjesfestival domweg ondenkbaar is.

Dankzij allen kent Prinsjesfestival 2015 een formidabel programma. In de komende dagen tot en met Prinsjesdag zullen we dit programma met vereende krachten bieden, om zo bij te dragen aan het feest van de democratie.

Dank.