De Koninklijke Militaire Kapel ‘Johan Willem Friso’ opent traditiegetrouw de koninklijke stoet op Prinsjesdag.
Misschien wel het meest opvallende onderdeel van het PrinsjesFestival is het Koninklijk en Militair Ceremonieel. Bekend is de optocht met tegenwoordig de Glazen Koets op Prinsjesdag, maar ook gedurende de rest van het Prinsjesfestival kunnen bezoekers kennismaken met het ceremoniële aspect van de democratie. Wij spraken met Thijs van Leeuwen, programmacurator Koninklijk en Militair Ceremonieel van het festival, over deze bijzondere traditie.
Hoe bent u bij Prinsjesfestival betrokken geraakt?
‘Vanuit mijn werk van projectleider Koninklijke Residentie van de Gemeente Den Haag heb ik mij altijd bezig gehouden met Prinsjesdag, omdat het mijn taak was om Den Haag als koninklijke stad meer op de kaart te zetten. Prinsjesdag is natuurlijk de hoogtijdag, zowel van onze constitutionele monarchie als van onze parlementaire democratie. Ik heb jarenlang vanuit de gemeente gewerkte aan de organisatie, maar ik heb ook jarenlang opgetreden als gastcommentator bij de uitzendingen van de NOS.’
Hoe verlopen de voorbereidingen van Prinsjesdag?
‘De Chef Militaire Huis van de Koning stuurt een aantal maanden voor Prinsjesdag een brief naar de Gouverneur der Residentie: in de praktijk de commandant van de Koninklijke Marechaussee. Deze stuurt vervolgens de meer dan tweeduizend militairen aan: de koninklijke stoet, de drie bereden ere-escortes van de Cavalerie, de Koninklijke Marechaussee en de Nationale Politie en de Koningscompagnie van de Grenadiers te voet met het muziekkorps. Zij begeleiden de rijtoer van de Koning en Koningin naar de Ridderzaal toe.
Tijdens het Prinsjesfestival hebben we een aantal belangrijke oefenshows, waarvan de strandoefening op het Soldaat van Oranje-strand voor het Kurhaus misschien wel de bekendste is. De paarden, vaak geleend van bijvoorbeeld maneges, worden dan blootgesteld aan gewenningsproeven. Er is vuurwerk, er wordt geschoten met losse flodders, er wordt gezwaaid met vlaggen, de paarden moeten door een rookgordijn en kinderen van basisscholen uit de buurt worden aangemoedigd zo hard mogelijk te schreeuwen. Daardoor zijn de paarden goed voorbereid op Prinsjesdag.’
Waarom is het Koninklijk en Militair Ceremonieel een onmisbaar onderdeel van Prinsjesfestival?
‘De krijgsmacht is als het ware de beschermer van de parlementaire democratie. We zijn een uniek land in de wereld: we hebben als enige in de Grondwet staan dat de krijgsmacht er niet alleen is ter verdediging van het eigen territorium, maar ook voor de handhaving van de internationale rechtsorde. Dat sluit mooi aan op Den Haag als internationale stad van vrede en recht en op het Prinsjesfestival als feest van de democratie.’
Thijs van Leeuwen, programmacurator Koninklijk en Militair Ceremonieel